Haiti: halk isyanında dördüncü tur
Latin Amerika’nın en yoksul ülkesi Haiti, patlamaya hazır bir dinamit fıçısı. Şubat ayı, geçen Temmuz ayından bu yana halkın dördüncü kez sokaklara çıkarak polisle çatıştığı, dükkânların yağmalandığı olaylara tanık oldu. Bundan önce 2018’in Temmuz, Ekim ve Kasım aylarında benzeri çok şiddetli olaylar yaşanmıştı.
Temmuz 2018’deki ilk isyan benzin, dizel ve mutfakta kullanılan bizim halk arasında gazyağı diye bildiğimiz kerosenin fiyatlarına İMF’nin basıncıyla yapılan zammın yarattığı tepkiden kaynaklanıyordu. Ekim ayında ülkenin petrol şirketi Petrocaribe’de on yıl boyunca milyarlarca dolara varan yolsuzluklar yapıldığına ilişkin veriler ortaya çıkınca, halk yeniden sokaklara döküldü. Kasım ayında 1800’lü yıllarda yaşanan Haiti devrimi esnasında siyahi kölelerin sömürgeci güç Fransa’nın ordusunu yenilgiye uğratmasının yıldönümü dolayısıyla yapılan kutlamalar sırasında yeni bir isyan dalgası yaşandı, halk yine polisle çatıştı.
Şubat ayı ortalarında bir haftadan fazla süren yeni isyanın hedefi, ülkenin cumhurbaşkanı Jouvenal Moise. Halk ısrarla cumhurbaşkanının istifasını talep etti. Moise, 2016’da açıkça hileli bir seçimle başa gelmiş bir sağcı politikacı. 2004’te Haiti’nin daha önce yaşadığı bir ayaklanmanın ürünü olarak seçilmiş olan Aristide adlı ilerici bir cumhurbaşkanının, emperyalizmin desteklediği bir darbeyle devrilmesinden sonra başlayan sürecin son ürünü. Bu 15 yıllık sürede Haiti’yi önce emperyalist ülkelerin, sonra Küba ve Venezuela dışındaki işbirlikçi Latin Amerika ülkelerinin askerinin oluşturduğu sözde Birleşmiş Milletler barış gücü (şimdiki adıyla Minijusth, eski adıyla Minustah) yönetiyor.
Jouvenal’in dört isyan dalgasına rağmen ayakta kalmasını sağlayan en önemli faktörler, emperyalizmin, özel olarak da Trump’ın desteği ve Haiti’de yoksul kitlelerin mücadelesine önderlik edecek devrimci bir siyasi partinin yokluğu. Bir devrimci Enternasyonal olsaydı, Haiti’de böyle bir önderliğin kurulmasına ön ayak olabilirdi. Acil görev ülkenin yoksullarının önüne düşecek bir devrimci partidir.
Bu yazı Gerçek gazetesinin Mart 2019 tarihli 114. sayısında yayınlanmıştır.
