İşçinin kıdemi genel grev sebebi!
Başbakan Ahmet Davutoğlu, Ekonomik Dönüşüm Programı'nın eylem planlarını açıkladığı toplantıda, bir gazetecinin sorusu üzerine mevcut kıdem tazminatı sistemimin sürdürülebilir olmaktan çıktığını, taraflarla görüştüklerini ve diyalog içerisinde seçime kadar bu sorunu çözmek istediklerini söyledi. İşçi sınıfının bütününe yönelik böylesine kapsamlı bir saldırıya, kendileri için pek hayırlı olmayacağı için seçim öncesinde gerçekten girişirler mi bilinmez. Ama patronlar, işçi çıkarma açısından üzerlerindeki caydırıcı tek unsur olan kıdem tazminatı ödeme yükünden kurtulmak istedikleri için, seçim öncesinde olmasa bile bir gün bu saldırı gündeme gelecek. Hükümet denk getirdiği anda, patronlar rahat bir nefes alsın diye kıdem tazminatının fona devredilmesine ilişkin yasayı çıkartmaya çalışacak.
AKP’li MESS hükümeti, fona devredilmesi adı altında gerçekte kıdem tazminatının gasp edilmesini savunurken, işçilerin çoğunluğunun kıdem tazminatından yararlanamamasını gerekçe gösteriyor. Yararlanamamasının da birçok sebebi olduğunu ileri sürüyor. Nedir bunlar? Birincisi, kayıt dışı çalıştırma nedeniyle işçinin kıdem tazminatını talep edememesi. İkincisi, kıdem tazminatını ödememek için patronların işçileri işten çıkarmak yerine, istifaya zorlaması. Üçüncüsü, kıdem tazminatı ödemeden işten çıkartabilmek, yani haklı fesih sebebi yaratabilmek için işçilerin çeşitli iftiralarla karşı karşıya kalması. Dördüncüsü, işten çıkartırken baskı ve tehditle işçilere kıdem de dahil tüm haklarını aldığına dair kayıt imzalatılması. Beşincisi, çoğunlukla taşeron şirketlerde işçilerin, kıdem tazminatı hakkını kazanamadan, yani bir yıl çalışma süresini doldurmadan işten çıkarılması, girdi-çıktı yapmış gibi gösterilmesi. Altıncısı da, iflas durumunda kıdem tazminatı da dahil olmak üzere işçi alacaklarına öncelik verilmemesi. Bu sonuncusu için özellikle bir dönem boyunca Gebze'de bulunan Feniş Alüminyum fabrikasındaki durum örnek gösterilmişti.
Bu sayılan gerekçelerin, kayıtdışı çalıştırmadan istifaya zorlamaya, haksız fesihmiş gibi göstermek için yapılanlardan taşeron şirketlerin bir dizi sahtekârlıklarına birçoğu şu anki yasalara aykırı. Madem işçilerin kıdem tazminatından yararlanabilmesini, mağdur olmamasını istiyorsunuz, o zaman en baştan bunlara engel olun. Diğerleri için de işçilerin alacaklarının ilk sırada tahsil edilmesi vb gibi düzenlemeler yapın da görelim. Tabii amaç işçinin değil, patronların menfaatlerini korumak olunca, bunlara çözüm bulmak yerine işçiye hiçbir kaybı olmayacağı yalanını söyleyip kıdem tazminatını fona devretmek istiyorlar.
Bu plan gerçekleşirse, her işçi için fona prim ödenecek, her yıl için 30 günlük ücreti tutarında aldığı tazminat 12 ila 15 güne düşürülecek ve tazminat fon tarafından ödeneceği için işten çıkarma, patronlar açısından maliyetsiz hale gelecek. İşsizlik arttıkça, özel istihdam bürolarının da devreye girmesiyle patronlar için ucuz işgücü sağlanacak ve bu büyüyen işsizler ordusu zamanla, çalışanların ücretlerini de aşağıya doğru çekecek. Patronlara sunduğu bu hizmetlerin karşılığında hükümet de siyasi amaçları doğrultusunda kullanabileceği ve yandaşlarına kaynak aktarımı sağlayabileceği, konut edindirme fonu, işsizlik sigortası fonu, tasarruf teşvik fonu gibi fonların yanına bir yenisini daha eklemiş olacak.
Örnek olarak Danimarka modelini gösteriyorlar. Bu bile hedeflerinin kıdem tazminatını tamamen kaldırmak olduğunu görmek için yeterli. Danimarka’da kıdem tazminatı işçiler için yok, sadece beyaz yakalılara var; özel istihdam büroları ile tüm Danimarka emek piyasası taşeronlaştırılmış durumda. Evet, herkes öyle ya da böyle kısa bir süre işsiz kaldıktan sonra iş buluyor ama giderek daha düşük ücretlere… İşte Türkiye’ye getirmek istedikleri model bu!
Biz de diyoruz ki: Kıdem tazminatı işçi sınıfının elinde kalan son iş güvencesi mevzisidir. Kıdem tazminatına dokunmak genel grev sebebidir. Sendikalı işyerlerinde kıdem tazminatı hakkının fiilen gasp edilmesi, çok daha az yaşanan bir durum. O nedenle kıdem tazminatı hakkı için de sendikalaşmanın önündeki bütün engeller kaldırılsın! İşe iade davasını kazanan işçilerin işe iadesi zorunlu olsun! Sendikal sebeplerle işçi çıkartan işyerleri kamulaştırılsın! İşçi alacaklarına mutlak öncelik olsun! Taşeron yasaklansın, herkese güvenceli kadro!
