Ekim devriminden yüzyıl sonra kürtaj İrlanda'da serbest (olabilir)!

İrlanda, en katı şekilde kürtaj yasağını uygulayan ülkelerden biri. Öyle ki, sadece gebelikten kaynaklı hayati risk durumunda kürtaja izin veriliyor. Tecavüz ve ensest durumlarında bile yasak. Gerekçe anne ve çocuğun eşit yaşam hakkını(!) savunmak. Mayıs ayında yapılan referandumla birlikte ise kürtajın yasal bir hak olarak tanınmasını sağlayacak yasal değişikliğin yapılmasının önü açılmış oldu. Yani, referandumda kürtajın serbest hâle getirilmesini savunanların oranı %66,4 çıktı ama henüz bu hak elde edilmiş değil. Kadınlar bir tur da yasanın parlamentodan geçmesi için mücadele etmek zorunda.

İrlanda'da kürtaj tartışmasını ciddi bir şekilde yeniden alevlendiren olay, 2012 yılında Savita Halappanavar isimli bir kadının yaşamını yitirmesi oldu. Savita Halappanavar, gebeliği sırasında yaşadığı ağrılar nedeniyle hastaneye kürtaj için başvuru yapmıştı. Başvurusu ceninin kalp atışı duyulduğu için reddedildikten bir süre sonra da kan zehirlenmesi sonucu hayatını kaybetmişti. Bunun üzerine kadınlar, başka Savita'lar ölmesin diyerek kürtaj hakkı için ayağa kalktı.

Hükümeti referanduma gitmek zorunda bırakan diğer faktörler de hamile kadınların intihar vakalarının çokluğu, 14 yıl hapis cezası olmasına rağmen yasadışı yollarla yapılan kürtajlar ve bunun sonucu yaşanan kadın ölümleri, sakatlanmalar ile parası olup kürtaj için yurtdışına giden kadınların açtığı tazminat davaları. İrlanda'da daha önce de defalarca bu konuda referandum yapılmış ancak hep çok sınırlandırıcı değişiklikler öngörülmüştü. Şimdi, Savita Halappanavar'ın ölümünün üzerinden 6 yıl geçtikten sonra, ilk kez kapsamlı bir değişiklik gündeme geldi ve gebeliğin ilk 12 haftasına kadar isteğe bağlı, 12-24 hafta arasında ise anne ve ceninin hayati tehlikesi söz konusu ise kürtajın serbest hâle gelmesinin önü açılmış oldu.

2012 yılında Erdoğan, "Her kürtaj bir Uludere'dir" dediğinde biz, sadece kendi yaşamımız üzerinde söz hakkımızı gasp edeceği için kürtajın yasaklanması girişimine karşı çıkmamıştık. Kürtaj yasağının, yapılmasının önüne geçemeyeceğini, zenginler kürtaj yaptırmak için yurtdışına giderken, yoksul kadınların merdivenaltında ölüme terk edileceğini söylemiştik Yani, kürtaj hakkının, yaşamlarımız üzerinde sadece bir söz hakkından ibaret olmadığını, bir yaşam hakkı olduğunu savunmuştuk. İrlanda'daki Savita Halappanavar ve nice benzer vakaların yaşanmasının kaçınılmaz olacağını söylüyorduk. Var olanla da yetinmeyip, tüm kadınlar için erişilebilir, ücretsiz ve sağlıklı koşullarda kürtaj hakkını talep etmiştik. Bugün bu hak için mücadele etmeye devam ediyoruz. Ve sadece biz değil, hâlâ birçok ülkede kadınlar yaşam hakları için mücadele ediyor. Çünkü hâlâ birçok ülkede kürtaj ya her ne sebeple olursa olsun yasak ya da sadece belli sağlık koşullarına ve tecavüzden kaynaklı olma gibi şartlara bağlı olarak izin veriliyor. Arjantin'deki kardeş partimiz PO, üzerinde "yasal kürtaj, hemen şimdi!" yazılı yeşil mendillerin bir sembol hâline geldiği, işyerlerinden meydanlara, milletvekilleri ve temsilcileri aracılığıyla ulusal parlamentodan eyalet meclislerine, bulundukları tüm alanlarda bütün imkânları kullanıp yasal, güvenli ve ücretsiz kürtaj hakkı için büyük bir kampanya örgütlüyor.

Kürtaj dünyada pek çok ülkede hâlâ yasak. Peki bu hakkı kadınlar tarihte ilk kez hangi ülkede elde etti? 1920'de, neredeyse 100 yıl önce, bütün dünyada ve kendi topraklarında kürtaj karşıtlığı bugünkünden katbekat fazla iken, Ekim devriminin iktidarı, bu hakkı bugün hâlâ uğruna mücadele ettiğimiz koşullarda tanıdı. Yayınladığı kararname ile Sovyet hastanelerinde, herkes için özgürce ve ücretsiz yapılmasını sağladı. O kararnamede kürtajla ilgili hiç yasak yok muydu peki? Vardı. Doktorlar dışında herkese kürtaj operasyonunu yapmayı yasakladı! En önemlisi de doktorların özel muayenehanesinde bu operasyonu yapmasını, kazanç sağlamasını yasakladı! Bugün Ekim devriminin üzerinden 100 yıldan fazla, o topraklarda kürtaj hakkının bu koşullarda sağlanmasının üzerinden neredeyse 100 yıl geçmişken bizim karşımıza çıkan tablo ne? Google'a girip de "kürtaj" yazmayı deneyin, bakalım sizin karşınıza çıkan ilk sonuçların kaçı, "gizli kürtaj", "en uygun kürtaj fiyatları", "5 dk.da ağrısız kürtaj" gibi kampanyalarla(!) ilgili olacak!