Yaşar Kemal unutulmadı!

Elinizdeki bu kısa not Yaşar Kemal’in 10. ölüm yıldönümünde yayınlanmış yazımıza (“Yaşar Kemal’i Unutacak mıyız?”) yönelik bir düzeltme yazısı. Şayet daha iyi bir araştırma yapsaymışız yazı öylesine kötümser olmazmış. Demek ki bir özeleştiri borçluyuz okurumuza.

Yazı yayınlandıktan sonra Devrimci Marksizm yazarı yoldaşımız Burak Sayım bizi uyardı. Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) Tez Merkezi’nin kayıtlarına göre, ölümünden bu yana Yaşar Kemal üzerine yazılmış ya da onu başka edebiyatçılarla karşılaştırmalı birlikte ele alan çok sayıda doktora ve yüksek lisans tezi olduğuna dikkatimizi çekti. Biz saydık, 2018’den bu yana 50 tez savunulmuş. Bize böylece bu düzeltme olanağını verdiği için yoldaşımıza teşekkür ederiz.

Neden yalnızca 2018’den bu yana savunulan tezleri dâhil ediyorsun, 2016 ve 2017 neden yok diye sorarsanız, amaç bir tezin konusunun seçilmesi ile savunulması arasında geçen süreyi göz önüne alarak, yalnızca Yaşar Kemal’in ölümünden sonra konusu belirlendiği varsayılabilecek olanları diğerlerinden ayırmak. Ama yüksek lisans tezlerinin bir yılda bitmese de iki yılda tamamlandığını ve savunulduğunu varsaymak çok uç bir tutum olmaz. Bu durumda 2018 yüksek lisans tezlerini de katabiliriz listeye. Zaten 2016 ve 2017 yılları ile 2018’in açık farkı da ustanın ölümünün, onun üzerine çalışılmasını tetiklemiş olduğunu düşündürüyor. 2016’da tek bir tez, 2017’de iki tez kabul edilmiş ama 2018’da sayı altıya fırlıyor.

İstatistiklerin peşini bırakmayıp devam edecek olursak, 2019 dikkat çekici bir sıçramaya sahne oluyor. 2018’de altı olan tez sayısı, ertesi yıl iki katına, 12’ye çıkıyor. 2018’in kendisinin zaten önemli bir artışı temsil ettiği göz önüne alınırsa, ustanın ölümünün Yaşar Kemal araştırmalarını alevlendirdiği bile söylenebilir.

Şimdi 2020’li yılların her biri için sayıları verelim. 2020: 3; 2021: 8; 2022: 6; 2023: 11; 2024: 10. Görülüyor ki, olağan bir istatistiksel iniş çıkışa rağmen ölümünden 10 yıl sonra Yaşar Kemal’e ilgi azalmış değil.

Azalmak bir yana artmış olduğu rahatlıkla söylenebilir. Ustanın eseri ve başka yönleri üzerine tezler konusunda istatistikler 1993’e kadar geri gidiyor. Hayatta olduğu yıllarda (yani 1993-2015 döneminde) hakkında toplam 35 tez yazılmış. 2015-2017 döneminin belirsizlikleri dolayısıyla bu zaman aralığını dışarıda bırakırsak, ölümünden bu yana geçen sürede (2018-2024) toplam 57 tez savunulmuş onu içeren. 23 yılda 35, 7 yılda 57 tez! Basbayağı yükselmiş ilgi.

Hatta ölümünün sonrasındaki dönemin kendi içinde de ilginin arttığı söylenebilir. 2019-2022 arasında savunulan bütün tezler yüksek lisans tezi iken 2023 ve 2024’te altı tane doktora tezi kabul edilmiş. Doktora tezi daha derinlemesine bir araştırma içermek zorunda olduğuna göre, bunu da bir ilgi artışı olarak kabul edebiliriz.

Öyleyse iki sonuç çıkaralım. Birincisi, kötümserliğimiz yanlışmış. Yaşar Kemal’e ve eserine ilgi en azından şimdilik azalmak bir yana artıyor. İkincisi, okurumuzu yanıltmışız. Bu özeleştiri yazısıyla tabloyu düzeltiyoruz.

Devam çocuklar! Yaşar Kemal’i yaşatalım.