Arjantin’de halk yine ayakta!

Arjantin halkı neredeyse her yıl emperyalizmle ve onun yerli işbirlikçileriyle şiddetli çarpışmalara girişiyor. Bu kez ülkenin kuzeyinde, Bolivya sınırında bulunan Jujuy eyaletinde sağcı eyalet yönetiminin usulsüz yasa değişikliklerine ve polis şiddetine karşı başlayan eylemler ülke geneline yayılma potansiyeli taşıyor. Eyalet valisi sağcı Gerardo Morales, eyalet anayasasını şaibeli biçimde değiştirmeye çalıştı. Yeni anayasa, mülk sahiplerine mülk çevresindeki çatışmalarda fiziksel şiddet uygulamak da dahil geniş haklar tanıyor, eylemleri ve gösterileri ise yasadışına itmeye çalışıyor. Açıkça sermayenin egemenliğini sağlamlaştırmayı amaçlayan bu değişiklik, Jujuy’da lityum çıkaran emperyalist şirketlere hizmet ediyor, bölgede ata toprağında yaşayan yerli halkların haklarını ise ihlal ediyor. 

Jujuy eyaleti, anayasa değişikliği gündeme gelmeden önce de eğitim sektöründe maaş ve bütçe kesintilerine karşı bir öğretmen greviyle ayaktaydı. 15 Haziran akşamı eyalet başkenti San Salvador de Jujuy’da düzenlenen bir dayanışma yürüyüşü, yasa değişikliğinin eyalet meclisinden usulsüzce geçirilmeye çalışıldığının duyulması üzerine Valilik Sarayı’na yöneldi. Ellerinde meşalelerle Saray’ın çitlerini yerle bir eden kalabalık, amansız bir polis şiddetiyle karşılaştı. Buna rağmen günlerce yılmadan mücadeleye devam eden bölge halkı, eylemler yasaklansa da sendikaları ve yerli halk örgütleri ile birlikte yol kesmek dahil birçok eyleme girişti. 20 Haziran itibarıyla en az 68 kişi gözaltına alındı, 170 kişi ise yaralandı.

Düzenin temsilcileri, kapitalizmin sorunları yüzünden birbirlerini suçlamaya devam ediyor. Sözde solcu merkezî hükümet, vali Morales’in yöntemlerini kınadı, halkın barışçıl protesto hakkını savunan demeçler verdi. Morales ise Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cristina Fernández de Kirchner’i olayları kışkırtmakla suçladı. Halbuki geçtiğimiz yıl merkezî hükümet IMF borcunu ödemeyi kabul etmiş, başkent Buenos Aires’te gösteri yapan halka ise Jujuy valisi Morales’inkinden pek farkı olmayan yöntemlerle cevap vermişti. Bu durum, emekçi halkın sahte dostlarının kim olduğunu çok iyi gösteriyor.

Arjantin’in emekçi halkı ise şimdilik Jujuy eyaleti düzeyinde sınırlı kalan eylemleri genişletme sinyalleri veriyor. Ülkenin kamu işçileri sendikası ATE, baskıcı yasalar geri çekilmezse 22 Haziran’da genel grev çağrısı yaptı. Genel grev, 20 Haziran günü polisle çatışmalardan dolayı oylamanın yapılamaması sebebiyle gerçekleşmese de bu çağrı, ülkenin başka yerlerindeki emekçilerin de sınıf kardeşlerinin durumuna duyarlı olduğunu gösterdi. Arjantin’den gözlerimizi ayırmayalım.

Bu yazı Gerçek gazetesinin Temmuz 2023 tarihli 166. sayısında yayınlanmıştır.