Kuryeler şimdi de mücadeleyi farklı yerlere taşıyor!

Trendyol Express kuryeleri yeni yılda şirketin yaptığı %11’lik sefalet zammına karşı İstanbul, Ankara, İzmir, Tekirdağ dâhil birçok şehirde yüzlerce kuryenin iş bıraktığı fiili eylemlere başladı. Kuryeler dağıtıma çıkmadı, şehir merkezlerinde uzun araç kuyrukları oluşturdu, sosyal medya ve basın açıklamaları aracılığıyla taleplerini duyurdu ve 3 günlük fiili eylemleri sonucunda %11’lik zam teklifini %38,8’e yükseltti. Kuryeler verilmeyen haklarını sokakta söke söke almış oldu.

Patronların esnaf kurye dayatmasına karşı örnek bir mücadele oldu!

Trendyol Express kuryeleri bugün dünyada ve Türkiye’de gittikçe yaygınlaşan, patronların işçiye karşı yükümlülüklerini kısmak için dayattığı esnaf kurye statüsünde çalışıyorlar. Buna göre kuryeler kendi şahıs şirketlerini açarak Trendyol’a iş ortağı oluyorlar. Patronlar bu modeli “Hem daha yüksek maaş alacaksınız hem de büyük bir şirkete iş ortağı olacaksınız.” diyerek süslese de bu iş modeli kuryenin işçi statüsünde çalışmaması, İş Kanunu’na bağlı olmaması dolayısıyla kıdem, yıllık izin, sigorta, sendikalaşma gibi haklarından vazgeçmesi demek oluyor. Kurye kendisine verilen hak edişle benzin, araç kredisi, sigorta gibi pek çok giderini kendi cebinden karşılıyor, kalan para da cebine kalıyor. Ancak benzinin son birkaç ayda kendisini ikiye katlaması, kuryelerin vergi muayene giderlerine yapılan enflasyon zamları, artan hayat pahalılığı Trendyol’un yaptığı %11 zamla beraber kuryelerin cebine kalanın asgari ücretin bile aşağısına düşmesine sebep olmuştu.

Trendyol’da yapılan fiili eylemlerle gelen kazanım diğer şirketlerde de aynı esnaf kurye statüsünde de çalışanlarda bir kıpırdanma yarattı. Hepsiburada, Sürat Kargo, Scotty kuryeleri de yer yer kontak kapatma eylemlerine başladı. Hepsiburada kuryeleri, parça başına yapılan 1 liralık zammı protesto etmek için şirketin genel müdürlüğü önünde eylem yaptı, eylemlere katıldığı için hiçbir arkadaşlarının işten atılmasına izin vermeyeceklerini söyledi.

Türkiye’de 50 bin kişinin bu şekilde şahıs şirketi açarak kuryelik yaptığını düşünürsek önümüzdeki günler sınıf mücadelesinin ısındığı, kuryelerin tekrardan sahneye çıktığı anlara şahit olabiliriz. Bu mücadeleler sadece ücret artışını değil, mutlaka bir aşamada patronların dayattığı bu esnaf kuryeliği de hedef almalıdır. Bunu da başarmanın tek yolu Trendyol kuryelerinin yürüdüğü yoldan yürümek, fiili eylemler yapmak, “Hak verilmez, alınır!” şiarını yükseltmektir.

Bu yazı Gerçek gazetesinin Şubat 2022 tarihli 149. sayısında yayınlanmıştır.