MESS sözleşmelerinde sendikalar taslaklarını açıkladı: Metal işçisini sert bir mücadele bekliyor! Hazırlanalım!

Metal sektöründe patron sendikası MESS (Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası) ile MESS’e bağlı işyerlerinde örgütlü işçi sendikaları olan Türk Metal (Türk-İş) 112 bin, Birleşik Metal-İş (DİSK) 10 bin, Özçelik-İş (Hak-İş) ise yaklaşık 4 bin işçiyi temsilen önümüzdeki iki yılı kapsayacak toplu sözleşme için masaya oturuyor. Türk Metal ve Birleşik Metal-İş sözleşme taslaklarını açıkladı. Özçelik-İş’te ise henüz ses yok. Her zaman olduğu gibi Türk Metal’i takip edecekler. Görüşmeler Ekim ayında başlıyor.

Gözler yine ücret zammında

En önemli gündem maddesi yine ücret zamları olacak. Birleşik Metal-İş toplamda yüzde 34, Türk Metal ise yüzde 26 zam talebiyle masaya oturacak. İlk zamdan sonra Birleşik Metal-İş birbirini takip eden 6 aylık dönemler için enflasyon üzerine sırasıyla yüzde 4, yüzde 5 ve yine yüzde 4 zam istiyor. Türk Metal’in taslağında ise bu rakamlar enflasyon üzerine sırasıyla yüzde 1, yüzde 2 ve yine yüzde 1 olarak belirlenmiş.

Krizi yaratan patronlar bedelini işçiye ödetmek istiyor

Doğalgaza yapılan toplam zammın yüzde 70 olduğu, temel ihtiyaç maddelerindeki pahalanmanın yüzde 60’lara vardığı, resmi enflasyon oranlarının yüzde 25’leri görüp iki hanelerde seyrettiği bir ortamda Birleşik Metal-İş’in önerisi işçinin ekonomisini daha fazla yansıtıyor. Patronlar ise işçilerin tam tersine bu süreçten faydalandılar. İhracat ağırlıklı çalışan metal sektöründe Türk Lirası’nın değer kaybı dolayısıyla Türk Lirası ile maaş ödeyen ama Avro ve Dolarla ihracat yapan firmalar, işçi maliyetlerinden tasarruf ettiler. İşçilerin katma değerden aldıkları pay 2012 yılında yüzde 63,2 iken 2018’de yüzde 44,6’ya kadar geriledi. Özetle Birleşik Metal-İş’in talebi nispeten yüksek görünse bile yine de mütevazidir. Türk Metal ise her zaman olduğu gibi metal işçisinden daha fazla MESS’le etkileşim içindedir ve bu durum yine sözleşme taslağına yansımıştır.

2 yıllık sözleşme kırmızı çizgi olmalı

Ücretler en çok konuşulan madde olmakla birlikte sözleşme sürecinin en kritik mücadelesi yine süre maddesi üzerinde verilecek. MESS üç senelik sözleşme istiyor. Sendikalar ise iki senede ısrarcı. Ancak bu ısrarın bir kırmızı çizgi halini alması lazım. Aksi takdirde alınacak ücret zammının hiçbir esprisi kalmayacaktır. Zira işçiler her sözleşme döneminde esas zammı ilk 6 ayda alıyor. 3 senelik sözleşme demek zaten hızla erozyona uğrayan ücretlerin 3 sene boyunca erimesi demek.   

Gece mesaisine zam!

İşçileri tüketen gece mesaisine zam yapılması önemli bir talep. Bayram tatillerinde mesai ücretinin 4 yevmiyeye çıkartılması da sendikaların ortak talepleri arasında yer alıyor. Tek farkla, Birleşik Metal tüm bayramlarda zam isterken Türk Metal sadece dini bayramlar için talepte bulunuyor.

Vergi dilimi yüzde 15’e sabitlensin

İşçilerin tepkisini çeken ve yılın yarısında ele geçen ücretlerin ciddi şekilde düşmesine neden olan vergi dilimi sorunu ise Birleşik Metal-İş taslağında yer buluyor. Birleşik Metal-İş vergi diliminin yüzde 15’e sabitlenmesini ve aradaki farkın patronlar tarafından üstlenilmesini savunuyor.

Patronlar işsizlik yaratıyor metal işçisi çözüm öneriyor: 37,5 saat iş haftası

Birleşik Metal-İş’in bir diğer önemli talebi ise iş saatlerinin haftalık 37,5 saate indirilmesi ve Cumartesi-Pazar günlerinin hafta tatili olması. İşçilerin insani koşullarında çalışmaları, beden ve ruh sağlıklarını korumaları, aileleriyle vakit geçirip sosyal faaliyetlerde bulunmaları için önemli olan bu talep aynı zamanda işsizliğin rekor kırdığı bir dönemde yeni iş olanaklarının yaratılması için de son derece önemli. Kriz edebiyatı yaparak, işçi çıkartan, vardiya sayısını azaltan MESS patronlarına karşı bu talep, işçilerin çözümünün hem fabrikada hem de ulusal düzeyde tam tersi yönde olduğunu gösteriyor. 

Emekçi kadınlar en öne!

Kadına yönelik şiddetin ve cinayetlerin arttığı bir ortamda, kadınların talepleri de MESS sözleşmelerinde önemli bir başlık olarak yer alıyor. Birleşik Metal-İş 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nün kadın işçiler için ücretli izin günü olmasını istiyor. Her iki sendika da sözleşme taslaklarına kadın işçilerle ilgili fabrikalarda kurullar oluşturulması talebini eklemişler. Birleşik Metal-İş’in Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kurulu, Türk Metal’in ise Kadın İşçiler Kurulu olarak adlandırdığı bu organların mutlaka kurulması gerekli. Ancak bu kurulların sembolik kalmaması için emekçi kadınların kendi sorunlarına sahip çıkmak üzere örgütlenmesi son derece önemli. Yani emekçi kadınlar en öne! Şimdi özellikle metal işçisi kadınlar en öne!

Şimdi metal işçisine bir mücadele planı gerek! MESS dayatmalarına ve grev yasaklarına karşı İŞGAL, GREV, DİRENİŞ!

MESS yine işçilere kendi koşullarını dayatacak. Önce Tüpraş’ta, sonra kamu sözleşmelerinde Türk-İş’in imza attığı yüzde 8 oranındaki ihanet sözleşmelerini örnek gösterecek. Metal işçisinin bu dayatmalara karşı en zayıf noktası Türk-İş’in ihanetine Genel Sekreter sıfatıyla ortak olan ve altına imza atan Türk Metal Genel Başkanı Pevrul Kavlak! Metal işçisinin esas gücü ise örgütlülüğünden ve 2015’ten bu yana metal fabrikalarında yükselen mücadelecilik ve artan bilinçten geliyor. Artık “biz yaptık oldu” dönemleri geçti.

Sendikalar ayrı çıkarlar ortak! Mücadele de ortak olmalı!

Birleşik Metal-İş’in koyduğu çıtaya sadece kendi üyeleri değil tüm metal işçileri sahip çıkmalıdır. Türk Metal’in sözleşme taslağının revize edilmesi mevcut koşullarda mümkün olmasa da Türk Metal üyesi işçiler önerilen oranlardan taviz verilmemesi için sendika yönetimine baskı yapmalıdır. Sendikalar ayrı olabilir ama metal işçisinin çıkarı ortaktır. Birleşik Metal-İş üyesi işçiler de, sayıları nispeten az olsa da bu sözleşmedeki tutumlarının 100 binlik Türk Metal’den daha önemli ve belirleyici olduğunun bilinciyle hareket etmelidir. 2015 yılının fiili grevleri unutulmamalıdır. Bu dönemin büyük mücadeleleri Birleşik Metal-İş’in MESS sözleşmelerinde grev yasaklarına karşı mücadelesiyle başlamış ve Türk Metal fabrikalarını da saran bir mücadele yangınına dönüşmüştür.    

İşgal! Grev! Direniş!

Sürecin greve gitmesi yine büyük bir olasılık. MESS, grev yasaklarına ve yüksek hakem kuruluna bel bağlıyor. Sendika bürokratları da sıkıştıklarında topu taca yani hakem kuruluna atma yolunu tutabilir. Ama oyunları bozacak olan yine metal işçisi olacaktır. Metal işçisi dayatmalara karşı grevle! Yasaklara karşı ise fiili grevle, işgalle ve direnişle karşılık vermeye hazırlanmalıdır!,

Bu yazı Gerçek gazetesinin Ekim 2019 tarihli 121. sayısında yayınlanmıştır.