Devrimci Marksizm’in 45-46. çift sayısında ana dosya: Tarih, sınıf mücadeleleri ve devrim

Devrimci teori olmaksızın devrimci bir hareket olamaz şiarıyla yayın hayatını sürdüren Devrimci Marksizm dergisi, 44. sayısının Aralık ayında raflardaki yerini almasından sadece bir ay sonra yeni bir sayı ile okuyucuları ile buluştu.

Bu son sayının ana dosya konusu olan “Tarih, sınıf mücadeleleri ve devrim”, sömürünün ve baskının bu coğrafyada nasıl şekillendiğini, buna karşı devrimci güçlerin nasıl ortaya çıkıp örgütlendiğini, neleri başarıp nerelerde hata yaptığını derinlemesine öğrenme ve dersler çıkarma çabasının bir ürünü. Dosyanın ilk yazısı, Türkiye’de iktisat tarihi araştırmalarının önemli isimlerinden Alp Yücel Kaya’nın, kırsal alanda kapitalist sınıfın gelişimi ve kırdaki üreticilerin mülksüzleşme sürecini ele aldığı “Balkanlar ve Batı Anadolu’da ilk birikimin gelişimi (1839-1914)” başlıklı detaylı çalışması. Kapitalizmin özgür olmayan emek biçimlerini kullanarak gelişebileceğini, bunun aslında Balkanlar ile Batı Anadolu’ya özgü olmadığını, bu süreçte belirleyici olanın sınıf mücadelesi olduğunu vurgulayan bu çalışmayı, Sungur Savran’ın Millî Mücadele üzerine üç bölümlük yazısının üçüncü ve son kısmı izliyor. Savran’ın yazısı, Mustafa Suphi ve yoldaşlarının Trabzon açıklarında öldürüldükleri 28-29 Ocak 1921 tarihinin 100. yıldönümünde, hem Suphi önderliğinde Bakû’de kurulan Türkiye Komünist Fırkası’nın (TKF) Millî Mücadele içindeki yerini analiz ediyor hem de çok önemli bir soruyu yanıtlayarak, bir yüzyıldır belirsiz kalmış olan gerçek katilin kimliğini gün ışığına çıkaran bir belgeyi okuyuculara aktarıyor. Savran’ın makalesi, ayrıca TKF’nin kongre sonrasında, Komintern Yürütme Kurulu ve Şark Şûrası’nın etkisi altında biçimlenen politikasının bir eleştirisini de içermekte. Aynı dosyanın üçüncü yazısında Burak Sayım, Ortadoğu ve İslam dünyasını sarsan büyük mücadeleleri, 1917’de başlayan dünya devrim dalgasının içine yerleştiriyor. Yazı, Fas’tan Endonezya’ya, Anadolu’dan Mısır’a kadar bir dizi devrim ve mücadeleyi ele alırken, Müslüman halkların devrimlerini ve isyanlarını tüm dünyayı sarsan büyük bir dalganın aslî parçaları olarak değerlendiriyor. Bu dosyanın son yazısındaysa, kırsal ekonomi üzerine çalışmalarıyla tanınan İngiliz Marksist Tom Brass, günümüzün sol teori ve pratiğinde devrimci failliğin ortadan kalkışını ele alıyor ve bunun nedenlerini tartışarak, günümüzün reformist eğilimini akademideki değişmelere ve özel olarak da akademide “yeni” popülist postmodernizmin yükselişine bağlıyor.

Son sayının ikinci dosyası, derginin birden çok sayısında art arda devam eden Sosyalist Planlama dosyası. Sungur Savran, ilk parçası 44. sayıda yayınlanan “Piyasa Sosyalizmi” yazısının ikinci bölümünde, “piyasa sosyalizmi” adı altında kapitalist restorasyonu savunan ideologların görüşlerinin eleştirisini yaparken bir yandan da ulusal sınırlar içine sıkıştırılan ve bürokratik yozlaşmanın sonuçları ile boğuşmak zorunda kalan bu ekonomilerde merkezî planlamanın tâbi olduğu kısıtlamaları genel bir teorik çerçeveye yerleştiriyor.

Devrimci Marksizm’in bu sayısının son yazısı ise, Burak Gürel’e ait. Domenico Losurdo’nun Tarihten Kaçış: Günümüzde Rus ve Çin Devrimleri başlıklı kitabını inceleyen Gürel, Losurdo’nun, hem tek ülkede sosyalizm kuramını hem de Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki kapitalist restorasyonu savunarak Stalinizm ile kapitalizm arasında somut bir köprü kurduğunu ortaya koyuyor.

Devrimci Marksizm’i devrimcimarksizm.net adresinde listelenen satış noktalarından ve internet satışından temin edebilir, ayrıca [email protected] adresine e-posta yollayarak talep edebilirsiniz.