İspanya’da metal işçisi bileğinin hakkıyla

İspanya’nın Endülüs eyaletinde, Cadiz kentinde yoğunlaşan metal sektöründe Kasım’ın ortasından sonuna kadar çok sert bir grev yaşandı. Dünyanın en büyük iki uçak yapım şirketinden biri olan Airbus’tan oto yan sanayiine kadar birçok değişik türde işletmede greve gidildi. 30 bin işçiyi kapsayan toplu sözleşme görüşmeleri dolayısıyla patlak veren grev şimdilik 10 gün sürmesine rağmen çok sert geçti. Bu satırlar yazılırken bir ön anlaşma temsilciler kurulu tarafından onaylanmıştı ama bu ülkenin kuralları icabınca taban tarafından onaylanmayı bekliyordu.

Toplu sözleşmede en önemli çatışma konusu ücretlerin enflasyona ezdirilmemesi idi. Daha önce toplu sözleşmeler iki ya da üç yıllık imzalanıyordu. Amerika ve Avrupa gibi zengin emperyalist ülkelerde son yıllarda ekonomide derin bir kriz yaşanmakta olduğu için enflasyon neredeyse sıfıra yakındı. Bu yüzden ücretler nominal olarak belirleniyordu. Oysa bu yıl bütün dünyada olduğu gibi İspanya’da da enflasyon aniden yükselmeye başladı. Kriz devam ediyor ama elektrik ve gıda fiyatlarının artışı ile tedarik zincirlerindeki tıkanıklıklar birlikte fiyatların artmasına yol açıyor. Ekim ayında İspanya’da tüketim fiyatları endeksi yüzde 5,3 artmış bulunuyor.

Bunun sonucunda geçmiş ücretler çoktan erimiş bulunuyor. Bir kere bu kayıpların telafi edilmesi gerekiyor. Öte yandan, toplu sözleşme döneminin uzun olması enflasyon ortamında işçilere zarar vereceği için işçiler bir yıllık toplu sözleşmede ısrar ediyor.

Otomobil yakma, Molotof atma, polisle kavga

Bu sorunlar 30 bin işçinin greve gitmesine yol açtı. Grev daha baştan itibaren çok sert mücadelelere sahne oldu. İkinci gün işçiler Cadiz kentinde hem otoyolları kestiler hem de merkezi birtakım meydanlarda kalasları ateşe verdiler, hatta bazı otomobilleri yaktılar. Daha sonra da çeşitli yürüyüşler sırasında polisle çok sert çatışmalara girdiler, Molotof kokteyli, sapan, taş mücadelenin bir parçası oldu.

Sonunda ön anlaşma masaya geldi. Geçmiş kayıplar, yüzde 4,4 zam ile ortadan kaldırılıyor. Henüz bir yıllık toplu sözleşmeye geçilmiyor ama enflasyon bundan sonra dikkate alınıyor. Daha önce 2024’e kadar yüzde 2 olan sabit ücret zammı yükseltiliyor ve enflasyon hesaba katılıyor. Yani İspanya’nın metal işçisi bileğinin gücüyle hakkını aldı.

Gerçek gazetesi, Kasım sayısında Güney Afrika metal işçisinin mücadelesinin nasıl kazanımla sonuçlandığını yazmıştı. Şimdi İspanya metal işçisi de aynı yolda yürüyor. Sıra Türkiye metal işçisinde.

Bu yazı Gerçek gazetesinin  Aralık 2021 tarihli 147. sayısında yayınlanmıştır.