Amerika’da da grev yasağı!
ABD Başkanı Biden ve ülkenin parlamentosu olan Kongre birlikte 100 bin demiryolu işçisinin grev hakkını boğazladı. Böylece, işçilerin hasta olduklarında ücretli izin alabilmek için 2020’den beri vermekte oldukları mücadele şimdilik yenilgiye uğratılmış oldu. Türkiye’de patronlara hitap ederken grev yasaklamakla övünen Recep Tayyip Erdoğan’ın gelecekte bunu koz olarak kullanması kimseyi şaşırtmamalı.
Avrupa ülkelerinden farklı olarak koskoca bir kıtaya yayılmış olan ABD’de demiryolları mal taşımacılığı bakımından çok önemli bir rol oynuyor. Demiryolu işçileri 12 ayrı sendikada olsa da ciddi bir örgütlülüğe sahip. Toplu iş sözleşmesi (TİS) müzakereleri 2020’den beri devam ediyor. Bahar aylarında Biden zaten TİS görüşmelerine müdahale etmişti. Bu sayede patron tarafı, yönetimin yardımıyla sendikaları 5 yıl için toplam yüzde 24 bir ücret artışına razı etmişti. Oysa sadece bu yılki enflasyon yüzde 10 dolayında.
Ama bundan daha önemli olan hastalık durumunda ücretli izin hakkı. Patronlar işçilerin hasta olduklarında ya ücretsiz izin yapmasını ya da yıllık izin haklarından kullanmasını istiyor. Bu durumda 12 sendikanın dördünün tabanı, oylamada sözleşmeyi reddetmiş, grevi seçmişti. Diğer sendikalardaki kabul oyu da kıl payı kazanmıştı.
Biden’ın Demokrat Parti milletvekilleri grevi yasaklarken bir de yedi gün hastalık izni öngören yasa kabul ettiler. Ama herkes biliyordu ki bu ikinci yasa Senato’dan geçmeyecek! Sonunda dünyanın en güçlü ekonomisi sayılan Amerika’da sendikalı işçinin hasta olma hakkı yok!
Biden 2020 Kasım seçimlerinde “bugüne kadar görülmüş en sendika yanlısı başkan” olacağını vadetmişti! İşçilerin bir kısmı, Trump yanlısı işçileri bu sayede Biden’a oy vermeye ikna ettiklerini söylüyorlar. Tabii şimdi Trump yanlıları bu işçilere ateş püskürüyor.
Demiryolları, içinden geçmekte olduğumuz dönemde bütün gelişmiş ülkelerde sınıf mücadelesinin (şehir içi ulaşım ve sağlık çalışanlarıyla birlikte) kilit sektörü. Sonbahar aylarında Britanya ve Fransa’da başlayan grevler sürüyor. Kasım sonunda Avusturya’da 50 bin demiryolu işçisi greve çıktı. Kış ilerledikçe eylemlerin de sertleşmesi ihtimali yüksek.
ABD’de de sınıf mücadeleleri bakımından önemli kıpırtılar var. Çok uzun bir dönem boyunca zayıflayan sendikalaşma hareketinde bir toparlanma görülüyor. Amazon’dan Starbucks’a kadar birçok sendikasız işyerinde sendikalaşma girişimleri var. İki hafta önce Starbucks patronunun grev kırıcılığına karşı birçok işyerinde eş zamanlı eylemler düzenlendi.
Ama demokrasisiyle övünen Amerika’da, işçi dostu olmasıyla övünen Biden döneminde, demokratlığıyla övünen Demokrat Parti sayesinde grev yasak! Trump’a karşı Biden kazanınca bayram edenler biraz olsun düşünür mü acaba ne yaptıklarını?
Bu yazı Gerçek gazetesinin Aralık 2022 tarihli 159. sayısında yayınlanmıştır.
