Sağlık Bakanlığında rüşvet skandalı
Temmuz ayı başında Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) Türkiye’yi çok yakından ilgilendiren bir dava sonuçlandı. Davada Alexion adlı ABD menşeli ilaç şirketi, kan hastalıkları (Hematoloji) alanında kullanılan bir ilacına ruhsat almak ve geri ödemesinin karşılanması için, Türkiye’nin de içinde olduğu kimi ülkede, 2010-2015 yılları arasında rüşvet dağıtmakla suçlanıyordu. İlaç şirketi henüz dava sonuçlanmadan 21 milyon dolar ceza ödemeyi kabul etti.
Rüşvetin belgeleri var
Türkiye’de hastanın kullanması gereken bir ilacın geri ödemesinin devlet tarafından karşılanması için Sağlık Bakanlığı’nın ilgili komisyonunca onaylanması gerekiyor. Onaylanmadığı takdirde ücreti karşılanmıyor. Bahsi geçen ilacın piyasa fiyatının çok yüksek olduğu (32 bin TL) ve genellikle hastaların ömür boyu kullanması gerektiği göz önüne alınırsa, komisyonun işlevinin önemi ortaya çıkıyor. Bunu bilen şirket yetkilileri, ilacın ruhsat ve onay aşamasına müdahale etmeleri için Bakanlık yetkililerine 5 yılda toplam 1,3 milyon dolar ayni ve nakdî rüşvet dağıtıyor. Mahkeme tutanaklarında rüşvet verilen Bakanlık yetkililerinin kim olduğu, ne kadar, ne zaman, hangi yolla rüşvet verildiği ayrıntısı ile yer alıyor.
Balık baştan kokmuş
Sağlık Bakanlığı bu olaya dair bugüne kadar ne bir açıklama yaptı ne de sorumluları tespit etmek için bir soruşturma başlattı. Bu çürümüş sistemden nemalanmayanların bu olayın üzerine gitmesi beklenirdi. Ancak belli ki balık baştan kokmuş.
Çözüm kamucu sağlık sisteminde
Bu olaya dair derhâl etkin ve hızlı bir soruşturma yürütülüp dava açılmalıdır. Olayın sorumlularına, halkın sağlığını hiçe saydıkları için örnek oluşturacak ağır cezalar verilmelidir. Ancak mesele bunun ötesindedir. Sağlık üzerinden dönen rant engellenmez, piyasanın insafına terk edilirse bu tür kirli ilişkiler hep olacaktır. Çözüm sağlığın alınıp satılamadığı, devlet tarafından nitelikli şekilde vatandaşlarına sunulduğu bir sistem kurmaktır. Halkın sağlığı ancak bu durumda güvence altına alınmış olacaktır.
Bu yazı Gerçek Gazetesi'nin Ağustos 2020 tarihli 131. sayısında yayınlanmıştır.
